Pierwsze siedem dni kluczowe w rozwoju jelit kurcząt brojlerów

brojler kurczęta
15/07/2018

Im lepiej rozwiną się wnętrzności pisklęta w pierwszych dniach po wykluciu, tym bardziej wydajne okażą się też przez resztę jego życia. Mówimy tu przede wszystkim o rozwoju jelit, a zwłaszcza jego nabłonka i kosmków jelitowych – drobnych pasm tkanki wyściełających powierzchnię jelita. Im większe urosną tym większa będzie powierzchnia wchłaniania składników pokarmowych, a tym samym wykorzystanie paszy i lepszy wzrost ptaków.

W pierwszym tygodniu życia tkanka jelit rozwija się szybko i kosmki ulegają wydłużeniu. Wzrost ten następuje w dwóch miejscach – u podstawy oraz pośrodku wysokości kosmków. Po siedmiu dniach wzrost w połowie długości ustaje, a kontynuowany jest tylko wzrost kosmków u podstawy. Z tego względu optymalne warunki środowiskowe w połączeniu z dobrej jakości paszą i dostępem do czystej wody są niezbędne dla prawidłowego wzrostu ptaków i zachowania długotrwałego zdrowia jelit. Jakikolwiek stres czy zakłócenia w rozwoju jelit mogą skutkować negatywnymi konsekwencjami dla całego stada.

Kolejnym ważnym czynnikiem decydującym o powodzeniu produkcji jest prawidłowy rozwój mikroflory jelitowej. Kosmki jelitowe mogą być dodatkowo stymulowane do wzrostu przez bakterie z rodzaju Lactobacillus, najczęściej występujące w jelicie grubym ptaków. Część ze szczepów bakterii zasiedlających jelita została wchłonięta z jaja, lecz większość przedostanie się do ciała pisklęcia już po wykluciu. Zewnętrzne źródła bakterii obejmują środowisko przebywania ptaków, paszę, wodę oraz ściółkę. Bardzo czysty, niemal sterylny kurnik eliminuje obecność patogennych bakterii i zmniejsza ryzyko zakażeń, lecz jednocześnie może też spowolnić początkowy rozwój jelita piskląt zaburzając zasiedlanie jelit przez pozytywnie działające bakterie.

Stosowanie probiotyków jako suplementów w diecie ptaków wspomaga dojrzewanie mikroflory jelitowej oraz wzrost tkanek jelita. Ich stosowanie jest ponadto niezbędne podczas terapii antybiotykowej, która spowalnia kolonizację jelita mając zgubny wpływ również na dobroczynne bakterie.

Odpowiednio zrównoważona populacja bakterii w jelitach ptaków sprzyja efektywnej absorpcji składników pobranych z paszy, jeśli jednak równowaga ta zostanie w jakiś sposób zachwiana, np. przez zaistnienie sytuacji stresowych, może nastąpić szybkie załamanie integralności jelit. Częstym tego rezultatem jest przerost patogennej flory bakteryjnej, a to może w konsekwencji prowadzić do zapalenia jelit. Negatywnym skutkiem stresu jest również wydzielanie do jelit hormonów, które mogą stymulować wzrost patogennych bakterii takich jak E. coli czy Salmonella.

W trakcie życia brojlera kilkukrotnie następuje zmiana stosowanej paszy, dostosowując jej skład do aktualnych wymagań pokarmowych ptaków. A ponieważ bakterie mają swoje preferowane źródła składników odżywczych zmiana paszy może powodować także zmianę składu populacji mikroflory. W normalnych warunkach jelita radzą sobie z takim przejściem bez problemu, jeśli jednak ptak jest już w stresie z innych powodów, zmiana paszy może zaburzyć homeostazę mikroflory bakteryjnej jelit. W takich sytuacjach również wskazane jest stosowanie dodatku probiotyków lub kwasów organicznych w diecie, zahamuje to wzrost patogennych bakterii i może zmniejszyć zapotrzebowanie na antybiotyki.

Probiotyki, zwłaszcza bakterie z rodzaju Lactobacillus mogą być stosowane także w walce z bakteriami z rodzaju Clostridium czy Campylobacter działając na zasadzie wypierania ich ze środowiska jelita zajmując ich miejsce.
Podsumowując, należy pamiętać jak ważną rolę w prawidłowym rozwoju i wzroście ptaków pełnią ich jelita i zadbać o ich kolonizację odpowiednimi szczepami bakterii. Dodatek probiotyków w diecie może wspomóc rozwój jelit, jest ponadto niezbędny podczas stosowania antybiotykoterapii.

Źródło:

Davies J. First seven days is the guts of good performance. Poultry World Mar 2015, Vol. 170, Issue 3, p. 41.

Czytaj również

Pobierz plik PDF

Pobierz wybrany numer